Dit is de impact van de COVID-19 maatregelen op de Leeuwarder creatieven

Dat de ZZP’er in de creatieve en culturele sector het zwaar te verduren heeft door Corona is wel duidelijk. Maar hoe kunnen we dat onderbouwen? Want hoe zwaar precies, wie wel en wie niet of minder en welke steunmaatregelen zit men dus het meest op te wachten? Om deze vragen te beantwoorden deed de Leeuwarder Liselot Jaspers Focks van Studio Zeepsop grondig onderzoek.

De belangrijke conclusies

De enquete is door 185 Leeuwarder zzp’ers uit de creatieve en culturele sector ingevuld. De respondenten zijn een brede afspiegeling van de sector: van kunstenaars tot docenten, van technici tot producenten, van marketeers tot managers. Daarvan is een groot deel inzetbaar op meerdere zaken. 91% is ondernemer voor de belastingdienst, zo’n 75% kan hier normaliter van rondkomen.

Aantal opdrachten
In 2020 is het aantal opdrachten en opdrachtgevers flink gedaald ten opzichte van 2019. Wel is te zien dat er een verbetering wordt verwacht voor 2021. Desalniettemin zal dit niet het niveau halen van 2019: een krimp van 39% ten opzichte van 2019 wordt hier verwacht. Omdat opdrachtgevers vaak meerdere opdrachten blijken te verstrekken is de impact groot als die opdrachtgever stilvalt.

Inkomen
Bijna de helft van de ondervraagden (42,3%) geeft aan in de financiële problemen te zijn geraakt door Covid-19. Voor 2021 geeft driekwart van de ondervraagden aan nog steeds financiële problemen te voorzien.

Een groot deel van de ZZP’ers heeft gebruik gemaakt van de TOZO. De steeds strengere voorwaarden voor het ontvangen van de TOZO spelen een belangrijke rol: naarmate de voorwaarden strenger werden, nam het gebruik af. Dit blijkt ook een belangrijke aanleiding voor financiele problemen: aanvragen vissen achter het net door bijvoorbeeld het partnerinkomen, waardoor huishoudens terugvallen op 1 inkomen terwijl de kosten gelijk blijven.

Van de ondervraagden die wel van de ondersteuningsmaatregelen gebruikmaken, geeft meer dan de helft (58%) aan dat deze niet toereikend zijn. Dat gat is groot: de helft van de ondervraagden geeft aan een gat van meer dan 500 euro per maand te hebben, en bijna de hele andere helft (42%) heeft een gat van 100 tot 500 euro per maand. Velen leven in 2020 dan ook van hun buffer, leningen of spaarpot.

Ander werk
Ongeveer een derde van de ondervraagden geeft aan in een andere sector te zijn gaan werken, vaak als tijdelijk werk. Tweederde geeft aan een dergelijke switch niet te doen. Dat kan betekenen dat zij dit niet willen, of dat het niet is gelukt.

Hoewel de respondenten voor 2021 voorzichtig iets positiever zijn, halen zij lang niet het oude niveau. Ook psychologisch is het zwaar. Redenen daarvoor zijn het gevoel van niet gehoord worden en niet nuttig zijn, en het ontbreekt aan een perspectief op lange termijn.

Veel zzp’ers geven aan ondersteuning te kunnen gebruiken in het opdoen van nieuwe vaardigheden en kennis. Ook ondersteuning bij het vinden van aanvragen van fondsen en regelingen is welkom. Dat kan veelal bestaan uit duidelijke communicatie van beschikbare zaken.