Help, mijn klus is afgezegd. En nu?

Een opdrachtgever mag altijd opzeggen

Jurist Charlotte Meindersma van Charlotte’s Law schrijft hierover het volgende:

“De opdrachtgever mag altijd opzeggen. Zelfs als het gaat om een opdracht voor bepaalde tijd, of wanneer er een bepaald resultaat is afgesproken. Een opdrachtgever kan te allen tijde de overeenkomst opzeggen. Te allen tijde wil zeggen dat de opzegging op elk moment mag plaatsvinden én dat een opzegging in principe ook direct in mag gaan, zonder opzegtermijn.”

Let goed op wat er in een contract/opdrachtbevestiging of in de algemene voorwaarden staat. De opdrachtnemer kan hierin zowel de opzegtermijn als de manier van opzeggen (tot op zekere hoogte) bepalen.

Je hebt wel recht op vergoeding

Gelukkig is er ook goed nieuws. Je harde werk is niet voor niets geweest, je hebt – bij opzegging –  recht op ‘loon’ of een vergoeding. Wat en hoeveel dat precies is, hangt af van de afspraken die je hebt gemaakt.

• Uurtje-factuurtje is de meest makkelijke manier. Al je gewerkte uren moeten vergoed worden.
• Heb je al kosten gemaakt en kun je die helder aantonen, dan moeten deze ook worden vergoed.
• Heb je een totaalprijs afgesproken óf krijg je uitbetaald na afloop wanneer alles volledig en naar tevredenheid is afgerond, dan heb je nog steeds recht op een vergoeding. Naar redelijkheid wordt bepaald wat dat bedrag is. Dit hangt af van het werk wat er al is verricht, welk voordeel de opdrachtgever hierbij heeft en op grond waarvan de opdracht is beëindigd. Mogelijk ontstaat hier discussie.

Zolang er geen ‘kleine lettertjes’  zijn, heb je dus recht op een redelijke vergoeding voor het verrichte werk. Of je aanspraak kunt maken op de volle vergoeding (dus ook dat wat je misloopt) hangt af van de vraag of je het de opdrachtgever kunt aanrekenen dat de opdracht stopt. Is, in dat geval, en gelet op alle omstandigheden, de betaling van de volledige vergoeding redelijk? Soms wel. Maar nogmaals, dit is per situatie verschillend.

Jurist arbeidsrecht Pascal Besselink van rechtsbijstandsverzekeraar DAS dringt aan op in ieder geval duidelijke afspraken met de opdrachtgever, in een interview met NRC:

“Heb je überhaupt geen contract, of komt overmacht daar niet in voor? Dan kan het zijn dat de opdrachtgever de klus per direct stopzetten. En daarmee ook de betaling. Tot dan gemaakte uren moeten wel betaald worden.”

Tenminste…

Het wordt nog genuanceerder wanneer een natuurlijk persoon de opdrachtgever is. Denk bijvoorbeeld aan fotograaf voor een afgelaste bruiloft, een schilderklus die niet meer doorgaat omdat de eigenaren zelf de handen vrij hebben of wanneer iemand zelf staat de maaien en de hovenier naar huis stuurt.

Deze opdrachtgevers kun je nooit een schadevergoeding aanrekenen. Ze moeten natuurlijk wel de gemaakte onkosten vergoeden en betalen voor het werk dat al geleverd is. Extra vergoedingen eisen kan dus niet, ook al heb je hier misschien een alternatieve klus voor afgewezen.

Overmacht

Wanneer je er niets aan kunt doen, de situatie niet jouw schuld is en de gevolgen van de situatie ook niet volgens de wet voor jouw rekening komt, dan is er sprake van overmacht. Je hoeft dan geen schadevergoeding te betalen.

Dit blijkt dus toch een vage norm. Want, was er toch een oplossing mogelijk? Had de opdracht ook op een andere manier uitgevoerd kunnen worden, of was de situatie te voorkomen?

Algemene voorwaarden

Hoe je overmacht definieert, bepaal je zelf (vooraf) in je algemene voorwaarden. Zo maak je duidelijk wat dit voor jou inhoudt en ben je vrij van interpretaties van anderen. Vervolgens beschrijf je de gevolgen in het geval van overmacht: hoe ga je om met opzegging en moet er in dat geval dan wel of geen vergoeding worden betaald?

Hou er rekening mee dat je opdrachtgever ook werkt met algemene voorwaarden. Mogelijk is er sprake van inkoopvoorwaarden. Hierin kan bijvoorbeeld staan dat zij – in het geval van overmacht – je diensten/producten niet meer af hoeven te nemen. Dan hangt het af van die definitie van overmacht. Lees dus goed waar je mee akkoord gaat.

Conclusie

Achteraf heb je geen poot meer om op te staan. Je algemene voorwaarden later nog aanpassen kan, maar dan moet je opdrachtgever hier opnieuw mee akkoord gaan en die kans is klein, laat staan wanneer de opdracht al is ingetrokken.

Dus:

• kijk je algemene voorwaarden na op de regels rondom opzegging
• zorg dat je zelf iets benoemt over tussentijdse opzegging
• denk na over (schade) vergoeding bij voortijdige beëindiging van de opdracht (kies je voor een vast bedrag of over een percentage van het totaal?)
• wanneer is er sprake van overmacht (definieer dit voor jezelf)
• wat zijn de gevolgen van overmacht?

Wie niet vraagt, wie niet wint

Bij het intrekken van een opdracht kun je je ook beroepen op wat in de rechtspraak ‘redelijkheid en billijkheid’ heet. Dat betekent inspelen op je opdrachtgever. ‘Zeg bijvoorbeeld: voor mij is het vervelend, maar voor jullie ook. Probeer de opdracht bijvoorbeeld later uit te voeren. Dan ben je de opdracht zelf in ieder geval niet kwijt’, zegt Meindersma. Laatste tip: je mag altijd onderhandelen over de klus, maar bepaal per opdrachtgever hoe je dat gaat doen. ‘Doe bijvoorbeeld een concreet voorstel over wat je nog vergoed wilt zien. Als je er niet om vraagt, krijg je het ook niet.’

Financiële tegemoetkomingen

Als je dan echt in de problemen zit, kun je als zelfstandige een beroep doen op de Bijstand voor zelfstandigen (Bbz), de tijdelijke overbruggingsmaatregel waar gemeenten over gaan. ‘Je krijgt dan een geldbedrag om een periode te overbruggen. Daar kom je voor in aanmerking als je bedrijf tijdelijk in de problemen zit, maar wel levensvatbaar is’, legt Drijvers van PZO Nederland uit. Volgens haar moet bij de beoordeling dan gekeken worden naar de situatie waarin het bedrijf zat vóórdat het coronavirus uitbrak. ‘Nu beoordelen is geen eerlijke graadmeter.’

De Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) is een ondersteuning voor zelfstandig ondernemers die door de coronacrisis in financiële moeilijkheden zijn gekomen. De Tozo is gebaseerd op de bijstand voor zelfstandigen (Bbz). De Tozo uitkering werkt terug tot 1 maart en geldt voorlopig tot 1 juni 2020. Je vraagt de Tozo aan bij de gemeente waar je woont.

Tot slot

Ook al heb je straks je eigen voorwaarden helemaal piekfijn in orde en ben je voorbereid op wat voor crisis of uitbraak dan ook, lees ALTIJD de voorwaarden van de opdrachtgever heel goed door. Waar stem je mee in? Begrijp je niet alles wat er staat, twijfel vooral niet om iemand mee te laten lezen. Baat het niet, dan schaadt het niet.

Het zijn vreemde tijden. Iedereen baalt, probeert er het beste van te maken en leert van elkaar. Dit is voor iedereen nieuw. Grijp de crisis aan om met je opdrachtgever in gesprek te gaan. Hou rekening met elkaars situatie, dan is er de meeste kans op begrip. Succes!

Bronnen:

https://www.pzo.nl/nieuws/mag-jouw-opdracht-worden-opgezegd/
https://www.charlotteslaw.nl/opzeggen-van-een-contract-wat-zijn-de-regels/
https://www.charlotteslaw.nl/gevolgen-coronavirus-voor-ondernemers/
https://www.nrc.nl/nieuws/2020/03/16/geen-werk-door-corona-geen-inkomen-voor-zzpers-a3993913
https://www.events.nl/nieuws/minder-werk-als-freelancer-door-coronavirus-dit-kun-je-doen
https://ondernemersplein.kvk.nl/tijdelijke-overbruggingsregeling-zelfstandig-ondernemers-tozo/
https://www.zzp-nederland.nl/corona/uitstel-waterschapsbelasting

Mooiedingenmakers

Mooiedingenmakers is een collectief van creatieve zelfstandigen uit Noord-Nederland. We werken gezamenlijk aan een sterkere creatieve industrie in de regio door elkaar te ondersteunen in zakelijke zaken en door opdrachtgevers aan lokale makers te koppelen. Je kunt als zelfstandige lid worden van Mooiedingenmakers.